ازدواج با چه کسانی حرامه

محارم مرد:
1- مادر، مادر بزرگ پدري و مادري به بالا
2- دختر و نوه هاي دختري و پسري تا آخر
3- خواهر
4- دختر خواهر و نوادگان او تا آخر
5- دختر برادر و نوادگان او تا آخر.
6- عمه و عمه هاي پدران و مادران به بالا
7- خاله و خاله هاي پدران و مادران به بالا
محارم زن:
1-پدر، پدربزرگ پدري و مادري به بالا.
2- پسر و نوادگان پسري و دختري تا آخر.
3- برادر
4- پسر برادر و نوادگان او تا آخر
5- پسر خواهر و نوادگان او تا آخر
6- عمو و عموهاي پدران و مادران به بالا
7- دايي و دايي هاي پدران و مادران به بالا(2)
توضيح 1: در دسته هاي ياد شده تفاوتي نيست بين اين كه افراد از طريق پدر و مادر يا از طريق يكي از آنها با يكديگر خويشاوند باشند.(3)
توضيح 2: در حرمت ازدواج، تفاوتي ميان نسبت شرعي و غيرشرعي نيست؛ يعني هر يك از افراد ياد شده در جدول، اگرچه از راه نامشروع نيز به دنيا آمده باشد، نمي تواند با نامبردگان ازدواج كند.(4)

ب- رضاعي

اگر كودكي، شير غير مادر خود را با شرايط خاصي بنوشد، به آن زن (دايه) و بستگان او محرم مي شوند كه به آن، محرم رضاعي يا شيري گفته مي شود.

شرايط شيرخوارگي محرميت

1- شير دايه، محصول زايمان و آميزش شرعي و حلال باشد. بنابراين اگر زني بدون زايمان كودك را شير بدهد يا از راه زنا زايمان كند، به كودك محرم نمي شود.
2- كودك، شير را به طور مستقيم از پستان بمكد. اگر شير را در دهانش بدوشند يا در ظرفي بدوشند و به او بدهند، محرم نمي شود.
3- دايه هنگام شير دادن، زنده باشد؛ بنابراين اگر كودك، همه يا برخي از نصاب شيرخوارگي را از زن مرده تغذيه كند؛ سبب محرميت نمي شود.
4- سن شيرخوار از 24 ماه قمري، تجاوز نكرده باشد.
5- كميت و كيفيت شير خوردن به سه شكل زير باشد:
الف- آن قدر شير بخورد كه گوشتش برويد و استخوانش محكم شود.
ب- يك شبانه روز، غذايش منحصر در شير دايه باشد.
ج - يا 15 مرتبه به طور مكفي ومتوالي شير دايه را بنوشد.(5)

احكام شيرخوارگي

- كودك بايد 15 مرتبه از يك زن شير بنوشد و اگر چند مرتبه از يك زن و چند مرتبه از زن ديگر شير بنوشد، گرچه شوهر آن دو، يك نفر باشد، سبب محرميت نمي شود.
- همچنين دايه بايد 15 مرتبه شير را از يك شوهر به كودك بدهد؛ بنابراين اگر مثلا 8 مرتبه را از زايمان براي يك شوهر و 7 مرتبه را از زايمان براي شوهر دوم به يك كودك شير دهد، محرم نمي شود.(6)
- هرگاه شيرخوارگي با همه ي شرايط، تحقق يافت، دايه و شوهرش، پدر و مادر رضاعي كودك شيرخوار مي شوند و پدران و مادران آن ها اجداد كودك محسوب مي شوند و فرزندانشان برادران و خواهران رضاعي كودك شمرده مي شوند- چه آن ها كه پيشتر به دنيا آمده اند و چه آن ها كه بعدا به دنيا مي آيند- و در واقع، كودك شيرخوار، يكي از فرزندان اين خانواده به حساب مي آيد و كليه ي كساني كه در جدول گذشته برشمرديم از راه شيرخوارگي بر اين كودك محرم مي شوند.(7)
- پدر اصلي كودك رضاعي، نمي تواند با هيچ يك از فرزندان پدر رضاعي او ازدواج كند؛ چنان كه نمي تواند با فرزندان نسبي مادر رضاعي كودك، ازدواج كند.(8)
- اگر مادر بزرگي، نوه ي دختري خود را با شرايط ياد شده شير بدهد، مادر كودك بر همسرش حرام مي شود و عقد ازدواج آن ها باطل مي گردد.(9)
- اگر كسي در تحقق شيرخوارگي يا برخي از شرايط آن از نظر كمي و كيفي ترديد داشته باشد بايد بنا را بر عدم محرميت بگذارد.(10)

ج- سببي

پيمان زناشويي نيز، سبب محرميت ميان برخي از افراد دو فاميل مي شود كه در جدول زير آمده است:
كساني كه به داماد ، محرم مي شوند:
مادر و مادربزرگ هاي عروس به بالا
دختر زن ( نادختري) و نوه هاي او تا آخر*
زن پدر( نامادري)
زن پسر (عروس)
نواده هاي پسري زن تا آخر
كساني كه به عروس، محرم مي شوند:
پدر و پدر بزرگ هاي داماد به بالا
پسرشوهر (ناپسري ) و نوه هاي او تا آخر
شوهر مادر (ناپدري)
شوهردختر (داماد)
نواده هاي دختري شوهر تا آخر(11)

احكام محرميت سببي

- مرد نمي تواند بدون اجازه ي همسر خود با دختر برادر يا دختر خواهر او ازدواج كند.(12)
- ازدواج با دو خواهر در يك زمان جايز نيست؛ خواه خواهران نسبي باشند يا رضاعي و خواه ازدواج دائم باشد يا موقت . پس اگر با يكي از خواهران ازدواج كند. عقددومي باطل است و اگر هر دو را با يك عقد بخواهد به ازدواج خود درآورد يا صيغه ي عقد آن ها را همزمان اجرا كنند، عقد هر دو باطل است.(13)
- اگر زن و مردي از يكديگر جدا شوند و با افراد ديگري ازدواج كنند، دختر و نوه هاي پسري و دختري زن بر شوهر اول و پسر نوادگان پسري و دختري مرد بر همسر اول او محرم هستند.(14)
- اگر زني را به عقد خود درآورد ولي با او آميزش نكند و او را طلاق بدهد، يا اين كه پيش از آميزش بميرد، مي تواند با دختر آن زن ازدواج كند.(15)
- اگر كسي با زن شوهرداري زنا كند، خواه مسلمان باشد يا نامسلمان، پس از جدا شدن از شوهرش، به هيچ عنوان نمي تواند با او ازدواج كند.(16)

موانع ديگرازدواج

علاوه بر آنچه ياد شده برخي موارد ديگر نيز مانع ازدواج زن و مرد مي شود كه عبارتند از:

1-كفر و ارتداد

ازدواج زن مسلمان با مرد كافر و مرد مسلمان با زن كافر، جايز نيست؛ چه به طور دائم، به طور موقت، ولي ازدواج موقت مرد مسلمان با زن اهل كتاب، مانند يهودي و مسيحي جايز است.(17)
اگر يكي از زن و شوهر يا هر دو با هم از دين برگردند و مرتد شوند؛
الف- اگر پيش از عروسي باشد، ازدواج آن دو باطل مي شود.
ب- اگر بعد از عروسي باشد و شوهر، مرتد فطري گردد، ازدواج باطل مي شود.
ج- اگر زن بعد از عروسي مرتد شود- خواه فطري يا ملي* يا شوهر بعد از عروسي، مرتد ملي گردد. باطل شدن ازدواج متوقف بر پايان يافتن عده است. و اگر طي اين مدت آن كه مرتد شده، توبه كند، ازدواج به قوت خود باقي خواهد ماند.(18)

2- ازدواج در حال احرام

اگر مردي در حال احرام زني را براي خود عقد كند، و بداند كه عقد در حال احرام، حرام است، آن زن براي هميشه به او حرام مي شود، خواه عقد دائم باشد يا موقت، خواه زن نيز در حال حرام باشد يا نباشد، خواه مرد خود صيغه خوانده باشد يا وكيل؛ و اگر نداند عقد در حال احرام، حرام است، عقدي كه خوانده باطل است، ولي حرمت ابدي نمي آورد.(19)
در مسأله ي ياد شده تفاوتي نيست بين اين كه احرام براي حج واجب باشد يا مستحب؛ يا اين كه احرام براي عمره ي واجب باشد يا مستحب، يا اينكه حج و عمره براي خودش باشد يا نيابت از ديگري.(20)

3- دشمني و غلو

ازدواج زن يا مرد باايمان با كسي كه به طور علني، دشمن اهل بيت عليهم السلام است و به آنان ناسزا مي گويد و يا درباره ي آنان غلو و زياده روي مي كند و آنان را خدا يا پيغمبر مي داند، جايز نيست.(21)

4- سه طلاقه

مردي كه سه بار زنش را طلاق دهد، ديگر نمي تواند با او ازدواج كند، مگر مرد ديگري به عنوان محلل- با شرايط خاصي - با او ازدواج كند و او را طلاق دهد و اگر نه بار همسرش را طلاق دهد و در اين بين دو محلل با وي ازدواج كنند ، طلاق نهم، سبب حرمت ابدي مي شود.(22)
هم چنين اگر مردي، نسبت زنا به همسرش بدهد يا منكر فرزندي نوزاد او شود با آداب و شرايط خاصي - كه اصطلاحا «لعان» ناميده مي شود آن زن حرمت ابدي مي يابد.(23)

5- عمل شنيع

موارد زير، سبب تحريم هميشگي ازدواج مي شود:
- زنا با زن شوهردار (كه توضيح آن گذشت)
- زنا با زني كه در عده ي طلاق به سر مي برد.(24)
- لواط؛ كه سبب تحريم دايمي ازدواج فاعل با مادر، خواهر با دختر مفعول مي شود.(25)